Afzender | Openbaring 2: 12
In de aanhef van de brief aan Pérgamum lezen we dat de Auteur een zwaard heeft. Zo zag Johannes Hem ook in het visioen (Openbaring 1:16). Hij heeft het niet in Zijn hand, maar het zwaard steekt uit Zijn mond. Zo lezen we het ook in Jesaja 49 vers 2 en Jesaja 11 vers 4. En ook in Openbaring 19 vers 15 en 21. In deze beeldspraak heeft Gods spreken hetzelfde effect als het slaan of steken met een zwaard. Het is net zo dodelijk. Ook Gods kinderen moeten strijden. In Efeze 6 lezen we over de geestelijke wapenrusting met “het zwaard des Geestes, hetwelk is Gods Woord”. Zo schakelt God ook mensen in om Zijn Woord te spreken, als een scherp zwaard. Dat zwaard is scherp en snijdt aan twee kanten. Dat Woord spreekt van straf, oordeel, dood. Dat snijdt diep. Als de waarheid van dit Woord doordringt tot in het hart, sterft een zondaar. Dan is er geen bestaansrecht voor de rechtvaardige en heilige God. Dan breekt alle tegenstand en valt ons eigen zwaard uit de hand. Maar Gods Woord spreekt ook van genade en verzoening. Hoe kan dat? Hoe kan een zwaard genezend zijn? Hierin zien we de wijsheid van God. Christus, de Herder der schapen, is door het zwaard geslagen (Zacharia 13:7). Christus nam de plaats in voor Zijn kinderen. Paulus zegt het zo: “Ik ben met Christus gekruist, en ik leef.” Heb je al kennis gemaakt met dit zwaard? Heb je de scherpte gevoeld? Gods zwaard zal iedereen hoe dan ook treffen. Het treft Gods kinderen tijdens hun leven tot overgave aan een genadig God. Het treft alle anderen na hun leven tot hun ondergang.
Wonen | Openbaring 2: 13
In Pérgamum heeft de satan zijn troon. Hij heeft het voor het zeggen en regeert de stad. Vele tempels staan er voor allerlei goden. Het meest opvallend is het enorme altaar voor Zeus, de Griekse oppergod. Verder is er veel te genieten. Theaters, amfitheater, badhuizen, bibliotheken, scholen en ook een genezingstempel. Dus of je nu houdt van sport, ontspanning, lezen of studeren, er is voor elk wat wils. Is daar dan iets op tegen? Christus noemt het de troon des satans, als alles zonder God is. De mens staat centraal. Dat is wat de duivel wil. Hij heeft het hele dagelijks leven, ook de harten van de bewoners, in zijn greep. En dat niet direct op een angstaanjagende manier. Het is een ontspanningsoord bij uitstek. Een spiegel voor ons. Pérgamum is sprekend onze maatschappij, want het draait immers om ontplooiing van jezelf en om vermaak? Toch is er in Pérgamum een gemeente. Het kan blijkbaar, leven met Christus in een plaats waar satan regeert. Want Christus’ heerschappij is over de hele aarde. Ook de gemeente van Pérgamum is een kandelaar die licht verspreidt. Gaan wij helemaal op in onze maatschappij? Of leven wij met de christelijke gemeente, in de maatschappij, gericht op Gods eer?
Krijg je wel eens een compliment? En geef je zelf ook complimenten? Dat mag en is belangrijk om te doen! Wat is het groot als de Heere van je zegt: ‘jij houdt Mijn Naam. Je dient satan, de leugenaar, niet meer. Je komt ervoor uit dat Christus je Heere is. Je schaamt je niet voor Mij. Je houdt Mijn geboden. Je geeft jezelf aan Mij over en je vertrouwt je ziel en lichaam aan Mij toe. Je hebt het geloof vastgehouden toen het beproefd werd.’ Om jaloers op te zijn! Dit durf je van jezelf niet te zeggen. Je ziet bij jezelf zoveel gebrek en tekort. Maar Christus ziet Zijn Beeld in de ware gelovigen. En dat prijst Hij. Het is het werk van de Heilige Geest in hen, wat schittert. Niet hun eigen werk, trouw of verdienste. Vraag aan de Heere of Hij ook aan jou wil vertellen hoe Hij je ziet. Want jij kunt jezelf vergissen als je over jezelf nadenkt. Misschien is dit precies wat je aan God gevraagd hebt en geeft Hij nu vanuit deze brief aan Pérgamum antwoord. Want als we bidden, letten we dan ook met aandacht op antwoorden?
De satan duldt het niet als zijn rijk schade lijdt. Hij zorgt voor vervolging in Pérgamum. Niet altijd even hevig, maar wel voortdurend. Als Jezus zegt dat de gemeente het geloof niet heeft verloochend, is die verzoeking er dus wel geweest. In deze gemeente is Antipas de marteldood gestorven. Vanwege zijn getuigenis werd hij gedood, hij was dus een ‘bloedgetuige’. In het Grieks wordt het woord ‘martus’ gebruikt, zo komen wij aan ons woord ‘martelaar’. Deze Antipas is in de geschiedenis niet bekend. Het belangrijkste is dat zijn Naam in de hemel bekend is. Christus noemt hem Zijn getrouwe getuige. Dat is een eretitel, want zo wordt Jezus Christus zelf genoemd in Openbaring 1 vers 5. Antipas heeft na zijn marteldood het loon van een getrouwe dienstknecht ontvangen. Satan regeert de stad Pérgamum. Antipas wordt gedood, want voor hem is er geen plaats meer in satans koninkrijk. Antipas ontvangt het eeuwige leven in Gods Koninkrijk.
Seksuele verleiders | Openbaring 2: 14-15
Jezus Christus schrijft aan Pérgamum: “Ik heb enige weinige dingen tegen u.” Dat klinkt alsof het wel meevalt, maar dat betekent het niet. Jezus spreekt hen er op aan dat ze de Bileams in de gemeente verdragen.
De satan zal nooit ophouden Gods gemeente aan te vechten. Hij kiest dezelfde aanpak als vroeger met Moabs koning Balak. Die huurde de profeet Bíleam in om het volk te vervloeken. Toen dat mislukte begreep Bileam dat hij een wig moest drijven tussen God en Zijn volk Israël. Het volk verleiden tot afgoderij en hoererij, zodat ze zich Gods toorn op de hals zouden halen. Die aanpak was succesvol in de velden van Moab. Veel Israëlieten vielen voor de verleiding van afgoderij en hoererij. Het heeft vele Israëlieten het leven gekost. De leer van Bileam in Pérgamum is hetzelfde als van de Nicolaïeten in Efeze. Christus prijst de gemeente van Efeze, omdat ze hun werken haten. Maar Hij moet Pérgamum bestraffen. In Pérgamum worden de volgelingen van Bíleams leer met rust gelaten. Ze hebben hun plaats in de gemeente. De tucht wordt niet toegepast. Natuurlijk moeten we onze naaste liefhebben, ook die dwalen. Het spreekt juist van liefde, als we dwalenden terug willen brengen in het rechte spoor.
Die aanpak kiest de satan nu ook in Nederland. In onze tijd zijn de afgoden en verleidingen wat aangepast aan het publiek. Wat zijn de afgoden nu? Zoek ze niet te ver, niet alleen in de wereld. Ook de kerkgeschiedenis laat ons veel strijd tegen allerlei dwalingen zien, al vanaf de vroege kerk en nog steeds. Welke? Geniet. Mis niets van wat er te beleven is. Ontplooi jezelf, maak carrière. Gebruik je verstand en ontdek dat het Bijbelse geloof door de wetenschap is achterhaald. Er is voortschrijdend inzicht. Daar is toch niets op tegen? Je taak uitvoeren, je talenten ontwikkelen, je verstand gebruiken, genieten van Gods goede gaven. Maar ben je, zonder het te beseffen, zelf de grote afgod waarvoor je leeft? De duivel is geraffineerd. Hij weet veel Bijbelteksten toepasselijk te citeren. Maar hij stelt zich boven God en Zijn Woord. Doe jij hetzelfde door je leven, verstand, beleving en verlangens centraal te stellen als het grote levensdoel? Wie eerlijk in eigen hart en leven kijkt, hoeft niet ver te zoeken. Je mag van de duivel je godsdienst hebben. Hij kan profeten zelfs goed gebruiken. Die spreken met gezag. Ambtsdragers in de kerk hebben een grote verantwoordelijkheid en moeten des te meer strijden tegen de verleidingen van de duivel. Bidt voor hen en gebruik Gods Woord als zwaard om tegen verleiding en dwaling te strijden.
De maatschappij vraagt bijvoorbeeld: accepteer dat alternatieve samenlevingsvormen in liefde en trouw ook door God gezegend worden. De duivel probeert de Bijbel af te zwakken, dat die geen absolute norm voor ons meer is. Wat in de Bijbel een gruwel wordt genoemd, gold in die cultuur. Laat je leiden door je gevoel. Als je niemand pijn doet, is het oké. De opvattingen over seksualiteit van 70 jaar geleden zijn achterhaald. Wees ook voorzichtig met de boodschap van oordeel en hel. Dan stoot je mensen af. Zie in dat er meer wegen leiden tot God. Deze stemmen komen overal op ons af. Vanuit de wereld, maar ook vanuit kerken.
Petrus schreef: “Als gehoorzame kinderen, wordt niet gelijkvormig aan de begeerlijkheden, die tevoren in uw onwetendheid waren. Maar gelijk Hij, Die u geroepen heeft, heilig is, zo wordt ook gijzelven heilig in al uw wandel. Daarom dat er geschreven is: Zijt heilig, want Ik ben heilig.” Bestrijd jouw Bíleam met het zwaard van Gods Woord!
Bekeren | Openbaring 2: 16
De Heere Jezus roept de gemeente van Pérgamum op tot bekering. Wel is er een einde aan Zijn geduld. De oproep tot bekering is niet vrijblijvend. Als de gemeente van Pérgamum geen ernst maakt met het zuiver houden van leer en leven, zal de Heere komen en de Nicolaïeten bestrijden. Christus maakte Zich in de aanhef van de brief bekend als Hij, die het tweesnijdend scherp zwaard heeft. Dan zal blijken in het leven van de Nicolaïeten wie het laatste woord heeft. God is Rechter, Die beslist. Wie zal dan voor Hem bestaan? Job sprak: “Zo Hij lust heeft, om met hem te twisten, niet één uit duizend zal hij Hem antwoorden.” Dan heeft een nietig mens niets meer te zeggen. Hoe de Heere dit oordeel heeft uitgevoerd, staat niet in detail beschreven. Laten we er maar niet naar raden. We lezen dat Jezus de oorlog zou ontketenen. Ook in onze tijd is er veel oorlog en oorlogsdreiging. Er zijn ook nog steeds religieus gedreven oorlogen. In deze brief dreigt Jezus Christus met oorlog, door middel van het oppermachtige onovertroffen wapen: het tweesnijdend scherp zwaard dat uit Zijn mond gaat. In onze mond gaat eten en drinken. Uit onze mond komen woorden. Zo ziet dit zwaard op Gods Woord. Als God dit zwaard zelf gebruikt, dan lezen we altijd dat het uit Zijn mond komt. Als een christen dit zwaard hanteert, dan lezen we steeds dat hij het in zijn hand heeft. Eén ding is zeker: gelukkig is die mens, die buigt voor God in de tijd van genade.
Keursteen | Openbaring 2: 17
Er is in Pérgamum strijd van buiten en van binnen. Als de christenen in Pérgamum in het Woord van Jezus de Heilige Geest horen spreken, dan leidt dat tot bekering en dan staat de Heere ook in voor de overwinning. Hij heeft en geeft alles wat een zondaar ontbreekt. Het is alles Zijn werk, Hij krijgt dan ook alle eer. Christus geeft een belofte aan overwinnaars. Hij geeft niet alleen de overwinning, Hij belooft nóg meer! Dat is onverdiend, want ze hebben niets te roemen in zichzelf. Hij belooft het manna, dat verborgen is. Manna, dat herinnert ons aan de woestijnreis in Exodus. Er viel dagelijks manna in de woestijn rond de tenten. Dus niet het vlees van Balak en Bíleam dat aan de afgoden is geofferd aan het einde van de woestijnreis, maar het manna dat God uit de hemel gaf. In deze brief gaat het over verborgen manna, dus was er dan ook manna dat niet iedereen zag liggen? Ja, één kruik met manna werd door Mozes in de ark, in het heilige der heiligen van de Tabernakel bewaard. Daar bleef dat manna onbedorven. Onbereikbaar en verborgen, want niemand mocht er komen. Alleen de hogepriester één keer per jaar. In deze brief aan Pérgamum belooft Christus aan de overwinnaars om dat manna te mogen eten. In Johannes 6 betrekt Jezus dit manna op zichzelf “Ik ben het Brood des Levens”. Mozes gaf manna, Jezus geeft zichzelf. Het is nu nog verborgen in de hemel, maar Christus zal het geven. Nooit zal een kind van God iets ontbreken. Heb je er al eens wat van geproefd? Of heb je er al eens naar gehongerd? De Kananese vrouw bedelde als een hond om een kruimeltje. Ze kreeg meer dan ze vroeg. Houd dan aan bij Hem, Die sprak: “Die tot Mij komt, zal geenszins hongeren, en die in Mij gelooft, zal nimmermeer dorsten”.
Alsof de belofte van het manna niet genoeg is, belooft de Heere Jezus nog meer. In de Griekse en Romeinse rechtspraak gaf de rechter een keursteen als bewijs van het vonnis. Bij veroordeling een zwarte en bij vrijspraak een witte steen. Christus belooft de overwinnaars de witte keursteen. Kanttekening 48 zegt: dat is de Heilige Geest. Hij maakt in het hart de vrijspraak van schuld en straf bekend. Hoe doet Hij dat? Doordat Hij het Woord van God met kracht in het hart brengt. De Heere Jezus zei tegen Zijn discipelen over de Heilige Geest: “Die zal Mij verheerlijken, want Hij zal het uit het Mijne nemen, en zal het u verkondigen.” Als in het Evangelie Jezus’ stem wordt gehoord en alle tegenstand en ongeloof wordt verbroken, dan is er zekerheid. Dan weet een zondaar: “Dit is de stem Mijns Liefsten”. Dan zegt Thomas: “Mijn Heere en mijn God!” En Paulus: “Dezelve Geest getuigt met onze geest, dat wij kinderen Gods Zijn.” Wat een vaste troost is het, om die witte keursteen te ontvangen. De schuld weg, omdat een Ander die heeft betaald. De straf ontgaan, omdat een Ander die droeg. Een recht op het eeuwige leven, omdat een Ander dat verdiende. De mate van deze zekerheid is verschillend en wordt ook aangevochten. Maar de Heilige Geest verlaat nooit een ziel, waar Hij intrek nam.
We worden geboren als nakomelingen van Adam. We dragen daarom ook zijn naam. Door de ongehoorzaamheid van onze vader Adam, erven wij ook zijn ongehoorzaamheid. Het doopformulier noemt dat: Kinderen des toorns. Door de zonde liggen wij onder het rechtvaardige oordeel van God en de vloek van de Wet. Als een Griekse of Romeinse rechter een witte keursteen gaf, dan stond daar geen naam op. Maar op deze witte keursteen staat wel een naam, een nieuwe naam. Ook Jesaja profeteerde al over het ontvangen van een nieuwe, andere naam (Jesaja 62:2, Jesaja 65:15). Naamsveranderingen waren bij de Joden en heidenen niet ongebruikelijk. De naam had in de oudheid veel meer betekenis dan voor ons. De naam was niet alleen hoe je heet, maar vooral ook wie je bent. Een nieuwe naam is daarmee een bewijs van een verandering als persoon.
In de doop wordt de Naam van de Drie-enige God genoemd. De Vader, Die zondaren verkoor tot het eeuwige leven. De Zoon, Die de schuld van zondaren betaalde en het leven verdiende. De Heilige Geest, Die de zondaar vernieuwt en bereid maakt voor het eeuwige leven. Deze Namen van God vertellen wie God is en wat God doet. Deze God ontvangt alle eer van hen die de nieuwe naam krijgen. Het is voor veel mensen de bange vraag: ben ik wel een kind van God? Of: heb gegronde hoop voor de eeuwigheid? Is Christus mijn Borg? Zijn dit ook jouw vragen? Denk dan aan Paulus’ woorden aan de Romeinen: “Zovelen als er door de Geest Gods geleid worden, die zijn kinderen Gods.” Zoek in de Bijbel, waaraan je het werk van de Heilige Geest kunt kennen. Dat is het enige onbedrieglijke kenmerk. De nieuwe naam heeft voor een ander niets te betekenen. Het verandert niets aan je situatie of status. Maar wie deze nieuwe naam van God ontvangt, weet zelf het wel en kent ook de betekenis. Al kun je het in woorden niet zeggen, het is meer waard dan alles op de wereld.
