Dit moet je echt gezien hebben! Je zegt het enthousiast tegen een vriend of vriendin. Beelden zijn krachtig en maken soms in een keer iets duidelijk, wat soms niet eens onder woorden is te brengen. Zo is het ook met de sacramenten. De Heere Jezus stelde ze in en gaf ze aan de kerk. Heel eenvoudige, alledaagse beelden, met diepe betekenis voor allen die de Heere liefhebben.
Als je vies bent ga je in bad, en als je honger of dorst hebt, neem je wat te eten of te drinken. Dat doen mensen al zolang deze wereld bestaat. Wij noemen dat basisbehoeften. En er zal wel niemand zijn die deze dingen ter discussie zal stellen. Zeggen dat je wel zonder eten of wassen kunt, is natuurlijk onzin. In de kerk is het niet anders. We hebben ook daar behoefte aan de meest basale dingen die ons erop wijzen waar het werkelijk om gaat. En daar gaat dit artikel over. De sacramenten, zoals wij die in de kerk kennen, wijzen op de kern van het geloof: de verzoening met God door het werk van Christus, de afwassing van de zonden door het bloed van Christus, en de dagelijkse vernieuwing van het leven uit Hem. Daaruit moeten alle ware gelovigen voortdurend gevoed worden, om te kunnen leven!
Geloof
Het geloof richt zich helemaal op Christus. God werkt dat geloof middellijk, door genademiddelen. Sacramenten zijn genademiddelen. Maar de sacramenten werken het geloof niet. De Heere brengt mensen tot het geloof in de Heere Jezus Christus door de verkondiging van Zijn Woord (Rom.10:17). De Heilige Geest doet dit door je te overtuigen van zonde! Zonde is dan niet langer een algemeen begrip, maar wordt heel persoonlijk. Voor het eerst in je leven ga je beseffen wat Augustinus schreef: “Gij hebt ons geschapen naar U toe”. Het Avondmaalsformulier spreekt over ‘eeuwige honger en kommer’. Hoe de Heilige Geest hiervan overtuigt, kan heel verschillend zijn. Maar Hij doet het trefzeker. Kortstondig en hevig, of meer geleidelijk. Hij maakt je leeg van hoop op jezelf en stelt je schuldig voor Hem, zodat je gaat hongeren en dorsten naar Christus. In je verlorenheid voor God, mag je horen van het Evangelie van de Heere Jezus Christus. De Heilige Geest maakt dat je Hem nodig krijgt. Het grootste wonder is dat Hij Jezus openbaart. Een volkomen Zaligmaker voor arme zondaren. Misschien heb je Zijn Naam al miljoenen keren gehoord, nu ga je door Zijn Woord in Hem geloven. Het is niet alleen voor anderen, maar ook voor mij!
Tekenen en zegelen
Ds. J. van Haaren noemde de sacramenten eens “uitroeptekens bij het Evangelie”. In beide sacramenten gaat het eigenlijk om hetzelfde. Alleen de Heilige Doop is het symbool van de inlijving in de kerk van Christus en het Heilig Avondmaal van de voeding van het geestelijk leven van de kerk van Christus. De Heere weet hoe zwak en twijfelmoedig Zijn kinderen zijn. Uit zichzelf hebben ze niets. Ze hebben nodig dat de Heere Zijn genade voor hen versterkt. Hij begon dat goede werk, Hij wil het ook onderhouden en zal het voleinden.
Zonder het Evangelie zijn de tekenen niets, maar nu zijn ze als zegelen vastgehecht aan het Evangelie van Christus. Daardoor krijgen ze voor allen die door Gods Geest hebben geleerd dat ze door hun zonde midden in de dood liggen onschatbare waarde. Want in die tekenen van water en van gebroken brood en vergoten wijn mogen ze zien op de Heere Jezus, zoals de Israëlieten de slang in de woestijn moesten aanzien. Zo worden de sacramenten uitroeptekens bij het Evangelie! Daarom horen de sacramenten tot het hart van de kerk en het leven van de gemeente. Zij mogen niet onderschat worden. Zij zijn het hoog bevel van de Heere Zelf. Zij geven moegestreden gelovigen weer moed en kracht. Als de Heere Zelf iets van deze tekenen in het zondaarshart legt, zegt het vol verwondering en gevoel van onwaardigheid: Gij hebt zeer milden regen doen druipen, o God; en Gij hebt Uw erfenis gesterkt, als zij mat was geworden (Ps.68:10).
Zekerheid
De sacramenten heeft de Heere Zelf aan Zijn kerk gegeven, om alle oprechte gelovigen, steeds weer te verzekeren van zijn liefde en trouw en van Zijn kruisverdienste. Als de Heilige Geest daar het oog op richt, dan is dát zo zeker als dat je het beeld voor je ziet! Daarin zorgt de Heilige Geest ook voor opwas, toename in de kennis en genade van de Heere Jezus.
Het gaat dan niet om òns geloof, maar om de zekerheid van Gods belofte, waarop het zaligmakend geloof zich richt. Dat hoor je terug in het doopformulier. Daarin wordt gezegd dat wij onze reinigmaking en zaligheid buiten onszelf moeten zoeken en vinden. Je hoort het ook terug in het avondmaalsformulier. Door het sacrament wordt de gelovige niet verzekerd van de echtheid van zijn berouw, zijn geloof, zijn vertrouwen op Christus, maar Christus wordt er als het ware sprekend ingevoerd: ‘Zo dikwijls als gij van dit brood eet, en van deze beker drinkt, zult gij daardoor, als door een gewisse gedachtenis en pand, vermaand en verzekerd worden van deze mijn hartelijke liefde en trouw jegens u, dat Ik voor u (daar gij anders de eeuwige dood had moeten sterven)’. Wanneer de Heere Jezus zo Zijn eigen werk bevestigt, ontvangt het geloof troost en zekerheid uit Hem.
