Samuel Rutherford werd geboren in 1600 in Nisbet. Zijn vader was een welgestelde boer. Toen hij ongeveer vijf jaar oud was, viel hij in een put. Zijn vriendjes haalden hulp, maar bij terugkomst zat een bemodderde en doorweekte maar veilige Sammy dichtbij de put. Toen hem gevraagd werd hoe hij uit de put gekomen was, antwoordde hij: “Een aardige witte man is gekomen en heeft me uit de put getrokken.” Dit wonder is Samuel zijn leven lang niet vergeten.
Bekering
Het duurde niet lang voordat de kwaliteiten van de jonge Samuel opgemerkt werden op school en zijn ouders besloten een financieel offer te brengen zodat hun zoon aan de Universiteit van Edinburgh zijn opleiding kon volgen. In 1621 had hij zijn studie afgerond. Van zijn jeugdjaren schrijft Rutherford: “Dwaas die ik was; ik liet mijn zon hoog gaan in de hemel, tot bijna namiddag, eer ik eindelijk de poort aangreep.” Toen hij later zelf een jongeman aanspoorde om zich te bekeren schreef hij hem: “Wat een heerlijk juk is Christus en een jong mens.”
Rutherford schrijft dat hij rond zijn vierentwintigste levensjaar: “Geboeid werd door Gods liefde en sindsdien geketend is gelaten.” Daarbij schrijft hij bij zijn bekering “een allerschoonste aangezicht van Christus, mijn Heer’ontving.”
Studie en eerste gemeente
In 1627, na twee jaar theologische studie, aanvaardde Rutherford een beroep van de gemeente van Anwoth. Rutherford heeft er maar negen jaar gediend. Lieflijk Anwoth aan de rivier Solway werd Rutherford boven alle plaatsen dierbaar. Zijn komst bleef niet onopgemerkt. Een tijdgenoot spreekt over zijn intense kracht en geestdrift tijdens het preken. Van Rutherford werd gezegd dat hij “alleen in zijn element was als hij de Heere Jezus Christus loofde”. Zijn bediening leek aanvankelijk zonder vrucht, maar werd uiteindelijk rijk gezegend. Beproevingen bleven hem niet bespaard. Zijn twee kinderen stierven op jonge leeftijd. Rutherfords eerste vrouw Eupham stierf na dertien maanden ernstig ziek te zijn geweest in 1629.
Verbannen
Meer dan honderd jaar was het geleden dat de Reformatie zich vanuit het Duitsland van Maarten Luther een weg gebaand had. Het leek wel alsof de Reformatie nergens grondiger plaatsgevonden had dan in het Schotland van John Knox. Er was echter felle weerstand tegen de boodschap van de Reformatie. Het is niet verwonderlijk dat de invloed en de bekwaamheid van Rutherford opvielen, ook bij zijn vijanden. Na een scherp boek van Rutherford, vooral gericht tegen bisschop Laud, volgden er twee (schijn)processen tegen Rutherford. De uitkomst was verbanning naar Aberdeen en een preekverbod. Net zoals Bunyan zijn Christenreis schreef in de gevangenis, schreef Rutherford zijn bekende, indrukwekkende en diep geestelijke brieven tijdens deze periode. Zijn brieven hebben een plaats tussen de klassieke geschriften van het christelijk geloof gekregen. Charles Haddon Spurgeon riep tijdens het lezen ervan uit: “Rutherford is als een krachtige adelaar. Hij vliegt naar de hoogste hemel en blikt in het geheim van Gods liefde.”
Meer lezen over Samuel Rutherford? Kijk dan op bladzijde 8-11 van Daniël #18.
