Een interview met ds. Brons en Joël, gefotografeerd door Julian van Leeuwen
Joël, je bood je spontaan aan voor dit interview. Waarom vind je het leuk om mee te doen?
“Een vriend van mij zou gaan, maar hij kon niet. Ik vind het leuk om over dit thema in gesprek te gaan. Ik houd van muziek en ik teken graag.”
Wat is kunst en creativiteit volgens jullie?
Dominee: “Creativiteit heeft met jezelf te maken, het op je eigen manier iets weergeven. Het hoeft ook niet moeilijk te zijn. Het gaat om rust en intense aandacht.”
Joël: “Creativiteit is iets anders doen dan men verwacht. Creatieve mensen kijken anders en langer, wat een frisse blik geeft.”
Ds. Brons wijst naar een kast: “Die kast is wel driehonderd jaar oud. Ik vind ‘m heel bijzonder. Hij is heel ambachtelijk gemaakt en er is er maar één van. Creatief zijn is dus ook echt wat voor doeners.”
Noem jij jezelf creatief, Joël?
“Ik teken erg graag. Vooral met potlood. Op de middelbare school vond ik het erg leuk om dingen na te tekenen, te schilderen: een tekening, soms een foto. Ik koos beeldende vorming op de Driestar. Ik had een fijne leraar, van wie ik veel tips kreeg. Niet alleen over het tekenen maar ook over het creatieve denkproces. Ik doe wel lang over een tekening, want als ik teken ben ik nogal perfectionistisch. Ik teken niet even snel tussendoor. Portretten vind ik mooi om te doen. Ik merk dat het me raakt, bijvoorbeeld dat ik verdrietig word als ik het portret teken van een huilend meisje.”
En u, dominee?
‘Ik probeer hymnes vanuit het Engels te vertalen. Bijvoorbeeld het boekje Nu vindt mijn hoop zijn ankergrond. Daarin staan vijftig liederen uit Gadsby’s hymneboek in het Nederlands vertaald én berijmd.’ In het boekje worden Gods onverdiende genade en barmhartigheid bezongen, net als de verlossing die voor rebellen te verkrijgen is in Christus.”
Als jullie denken aan kunstenaars of kunst in de Bijbel, aan wie denken jullie dan?
Joël: ‘”Aan David. Hij was heel erg muzikaal en heeft veel Psalmen gemaakt. En ik denk ook aan de tempel. Dat is één groot kunstwerk en ontworpen met een groot doel: tot eer van God.”
Dominee: “In de bouw van de tabernakel zie je het ook. Aholiab was heel vernuftig in bereiden. Kunst en ontwerpen zien op de schepping: op iets nieuws maken. Kunst is een algemene genade van de Heilige Geest. Het belangrijkste is niet dat het er zo mooi mogelijk uitziet, maar vooral dat het is ter ere van God en in dienst staat van de gemeente. Weet je dat de zang een heel belangrijk element was in de tempel? Lees Kronieken maar. Er moesten liederen en Psalmen zijn. Koning David nam dat heel serieus en dichtte er veel zelf. Hij vond die kunst wezenlijk voor het welzijn van het Joodse volk. Dat is een van de redenen, waarom ik een diepe verbondenheid ervaar met de Psalmen. Het is inademen: het Woord horen en tot je nemen. En uitademen: het zingen van Gods eigen Woord”
Kan kunst tot eer van God zijn? En in hoeverre dien je met kunst jezelf?
Dominee: “We weten niet altijd of de kunstenaar God heeft bedoeld. Maar dat geldt ook voor degene die het ontvangt, ernaar kijkt of het leest. Wordt God bedoeld of de mens? Die vraag moet je jezelf altijd stellen. Van sommige kunstwerken weet je dat ze uit een andere bron komen. Dat betekent niet dat je er dan op voorhand niet naar mag kijken. Wel zijn er zeker grenzen aan datgene waar je van mag genieten en waarvan niet. Wat je ook doet, doet het alles ter ere Gods. Dat geldt voor de maker én voor de ontvanger.”
Meer lezen? Lees heel het interview op bladzijde 32-35 van Daniël #3 (2024).
